Ο ΠΙΣΤΟΣ ΦΙΛΟΣ

 Α. ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

     Στο διαδραστικό κείμενο μπορείτε να δείτε τη σημασία των άγνωστων λέξεων του διηγήματος καθώς και πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Oscar Wilde.
     Το διαδραστικό κείμενο του σχολικού εγχειριδίου μπορείτε να το βρείτε  πατώντας  εδώ.

 Β. ΛΟΓΙΚΟΦΑΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ

Να συγκεντρώσετε τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί ο Μυλωνάς για να υποστηρίξει τις απόψεις του γενικά για τη φιλία και ειδικότερα για τη συμπεριφορά του απέναντι στον μικρό Χανς. Με ποιες από αυτές συμφωνείτε; Να διατυπώσετε τις δικές σας απόψεις για την αληθινή φιλία.

Γ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ

Ποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά των παραμυθιών μπορείτε να επισημάνετε στον "Πιστό φίλο" του Ουάιλντ;

• αφήγηση
• περιγραφή
• διάλογος
• αοριστία τόπου και χρόνου
• εκφραστική λιτότητα
• σχηματικοί χαρακτήρες

Δ. ΕΝΑΣ ΣΧΕΤΙΚΟΣ  ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ

Η αλεπού και ο πελαργός.

.. Κάλεσε κάποτε η πονηρή αλεπού τον πελαργό σε γεύμα, αλλά για να τον κοροϊδέψει και να φάει εκείνη και τη δική του μερίδα, τον σέρβιρε σε ρηχό πιάτο! ... ". Βιάστηκε να γελάσει όταν τον έβλεπε να φεύγει νηστικός και ... υποχρεωμένος. Ο μύθος όμως δεν τελειώνει εδώ. Έχει και δεύτερο μέρος. Την εκδίκηση του φαινομενικά αφελούς (και ουσιαστικά πανέξυπνου) πελαργού, που ανταποδίδει την επομένη το κάλεσμα της αλεπούς, σερβίροντάς την όμως με τη σειρά, του σε ... μπουκάλι!

• Πώς θα χαρακτηρίζατε τη φιλία ανάμεσα στην αλεού και στον πελαργό;

• Μπορείτε να δώσετε ένα διαφορετικό τέλος στην ιστορία αυτή;

• Η ιστορία με τον τίτλο "Εκδίκηση" που διαβάσαμε στην τάξη πιστεύετε ότι έχει σχέση με όσα συμβαίνουν στη σημερινή πραγματικότητα;

Ε. ΔΑΜΩΝ ΚΑΙ ΦΙΝΤΙΑΣ


"Όταν ήταν τύραννος ο Διονύσιος, κάποιος Φιντίας, Πυθαγόρειος, που είχε συνωμοτήσει εναντίον του τυράννου και επρόκειτο να τιμωρηθεί, ζήτησε από τον Διονύσιο χρόνο για να τακτοποιήσει προηγουμένως τις υποθέσεις του. Είπε ότι θα δώσει για εγγυητή έναν από τους φίλους του. Όταν ο άρχοντας απόρησε αν υπάρχει τέτοιος φίλος που θα παραδώσει τον εαυτό του στη φυλακή στη θέση εκείνου, προσκάλεσε ο Φιντίας κάποιον από τους φίλους του, που τον έλεγαν Δάμωνα και ήταν Πυθαγόρειος φιλόσοφος, ο οποίος έγινε αμέσως εγγυητής του. Κάποιοι λοιπόν επαινούσαν την υπερβολή της αγάπης προς τους φίλους, ενώ κάποιοι άλλοι καταλόγιζαν στον εγγυτή ερπιπολαιότητα και παραφροσύνη. Την ώρα που είχε καθοριστεί, όλος ο λαός συκεντρώθηκε περιμένοντας με αγωνία αν ο Φιντίας θα τηρπήσει την υπόσχεσή του. Και όταν πια πλησίαζε η ώρα, στο τελευταίο γύρισμα του χρόνου ο Φιντίας ήρθε τρέχοντας. Αφού ο Διονύσιος λοιπόν ένιωσε θαυμασμο, απάλλαξε από την τιμωρία τον κατηγορούμενο και παρακάλεσε τους άντρες να τον δεχτούν ως τρίτο στη φιλία τους"

 

ΣΤ. ΜΟΝΤΑΙΝ "ΠΕΡΙ ΦΙΛΙΑΣ"

Πατώντας  εδώ  μπορείτε να διαβάσετε ένα δοκίμιο του Μονταίν για την αληθινή φιλία.
Πώς σχολιάζετε τη διαθήκη του Ευδαμίδα;

Ζ. ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΙΑ

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μερικά αποφθέγματα για τη φιλια:
Περισσότερα αποφθέγματα μπορείτε να βρείτε πατώντας  εδώ.

• Αν δανείσεις χρήματα σε κάποιον, μην τα λογαριάζεις πλέον ως δικά σου. Όταν τα ζητήσεις, ο φίλος σου γίνεται εχθρός σου, εξαιτίας της καλοσύνης σου. - Πλαύτος
• Αν δεν μπορείς να έχεις έναν πιστό φίλο, να είσαι ο ίδιος φίλος του εαυτού σου. - Πυθαγόρας
• Αν δεν συγχωρείς τα ελαττώματα του φίλου σου, προδίδεις τα δικά σου. - Σύρος
• Για να βρεις φίλο πρέπει να κλείνεις το ένα μάτι, για να τον κρατάς συνέχεια πρέπει να κλείνεις και τα δυο Ντούγκλας Ν.
• Δε μ’ αρέσει να προβληματίζομαι μεταξύ του παράδεισου και της κόλασης. Βλέπεις, έχω φίλους και στα δύο μέρη Τουέην Μαρκ
• Δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι Ελληνική Παροιμία
• Δεν είναι τόσο δύσκολο να πεθαίνεις για τον φίλο σου, όσο να βρεις τέτοιο φίλο για τον οποίο αξίζει να πεθαίνεις Θερβάντες
• Δεν κάνει φίλους όποιος δεν έκανε εχθρούς Τέννυσον Α.
• Εάν ο κροκόδειλος έφαγε τον εχθρό σου, αυτό δεν σημαίνει πως έγινε και φίλος σου Φιούρστεμπεργκ Α.
• Εκείνοι τους οποίους έκανε φίλους το κέρδος, πάντα θα μαλώνουν Αζερική παροιμία
• Ζητιάνος: Αυτός που υπολόγιζε στη βοήθεια των φίλων του Μπιρς Α.
• Η αγαθή πράξη δεν χάνεται. Όποιος σπείρει χάρη, θερίζει φιλία και όποιος φυτεύει αγαθότητα δρέπει αγάπη Μέγας Βασίλειος
• Η ευτυχία δεν είναι ακριβής πλάστιγγα. Η δυστυχία είναι η μόνη πλάστιγγα με την οποία ζυγίζονται οι φίλοι Πλούταρχος
• Η κολακεία είναι φιλία επιζήμια Αριστοτέλης
• Η πονηρία μπορεί να αποκτήσει περιουσία, αλλά δεν μπορεί να κερδίσει φίλους Μπαλζάκ
• Η φιλία που κερδίζεται με πορτοφόλι είναι αγορασμένη, αλλά όχι εξασφαλισμένη Μακιαβέλλι
• Η χαρά έχει τους φίλους της, η θλίψη θρηνεί μονάχη Κινγκ Μάρτιν
• Και στην φιλία, και στην αγάπη τελικά έρχεται ο χρόνος για ξεκαθάρισμα λογαριασμών Σω Μπ.
• Καλύτερα χαστούκι από τον φίλο παρά φιλί από τον εχθρό Ολλανδική παροιμία
• Καλύτερός μου φίλος είναι ο άνθρωπος που όταν εύχεται να είμαι καλά, το κάνει για χάρη μου Αριστοτέλης
• Κοινά γάρ τά τω̂ν φίλων (Οι φίλοι τα έχουν όλα κοινά) Πλάτων
• Λίγα λόγια, μεγάλες φιλίες Παροιμία
• Μακάριοι οι φτωχοί, γιατί μόνο αυτοί μπορούν να έχουν ανιδιοτελείς φίλους Σοβαζόν Μ.
• Με τους φίλους μου κάνω ό,τι και με τα βιβλία μου. Τους έχω εκεί όπου μπορώ να τους βρω, αλλά σπάνια τους μεταχειρίζομαι Έμερσον Ρ.
• Μερικές φιλίες δημιουργούνται από τη φύση, άλλες από υποχρέωση, άλλες από συμφέρον κι άλλες από την ψυχή. Τέιλορ Τζ.
• Μερικές φορές το πολυτιμότερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας φίλος, είναι να σ’ ακούσει πρόθυμα Ζένκελ Σ.
• Μη βιάζεσαι ν’ αποκτήσεις φίλους, κι όσους αποκτήσεις, μη βιάζεσαι να τους διώξεις Σόλων
• Μην περπατάς μπροστά μου. Δεν θέλω αρχηγό και ίσως να μη σε ακολουθήσω. Μην περπατάς πίσω μου. Δεν θέλω οπαδό και μπορεί να σε χάσω. Περπάτα δίπλα μου, θέλω ένα αληθινό φίλο Άγνωστος
• Μια φιλία σαράντα ετών μοιάζει μ' ένα θαυμάσιο σκιερό δέντρο. Λόουελ Τζ.
• Μόνο οι πραγματικοί φίλοι μας βοηθούν να δούμε την αλήθεια. Με χαστούκια εννοείται Σαμπέο Φ.
• Ν' αγαπάς τον φίλο σου, όμως να θυμάσαι ότι μπορεί να γίνει εχθρός σου Σκιπιόν
• Να είσαι ευγενικός με όλους, κοινωνικός με πολλούς, οικείος με λίγους, φίλος με ελάχιστους Άγνωστος
• Να έχεις καλούς φίλους και σοφούς δασκάλους. Τα πλούτη και η εξουσία είναι φευγαλέα, αλλά το άρωμα της σοφίας πάντα ευωδιάζει τον κόσμο Χανσάν
• Ξεκινάνε μια σταλιά, δυναμώνουν και βαθαίνουν με τα χρόνια και δε γυρνάνε πίσω: τα ποτάμια, τα χρόνια κι οι φιλίες Σανσκριτικό ρητό
• Ο αιώνας μας είναι αιώνας των γνωριμιών και όχι των φιλιών. Παναγιωτόπουλος Ι.
• Ο αληθινός φίλος δεν επαινεί ό,τι κι αν κάνετε, παρά μόνο εκείνα τα οποία είναι πράγματι άξια επαίνου Πλούταρχος
• Ο απλός φίλος θα συμφωνήσει μαζί σου, ο αληθινός θα διαφωνήσει Ρωσικο γνωμικό
• Ο εγωισμός είναι το δηλητήριο της φιλίας Μπαλζάκ Ο.
• Ο θεός να με φυλάει από τους φίλους μου. Από τους εχθρούς μου ξέρω να φυλάγομαι μόνος μου Μπίσμαρκ
• Ο ισχυρός άνθρωπος έχει δούλους, ο πλούσιος κόλακες και ο συνετός φίλους Ισοκράτης
• Ο καθένας θέλει να έχει φίλο, αλλά κανένας δε θέλει να είναι ο ίδιος φίλος Καρ Α.
• Ο φίλος που σπεύδει την ώρα της συμφοράς, αξίζει ολόκληρο όχλο φίλων που σπεύδουν την ώρα της επιτυχίας Τοϊσιμπέκοφ Μπ.
• Οι κακοί φίλοι εμποδίζουν να αποκτάμε καλούς Αφρικάνικη παροιμία
• Οι κόλακες μοιάζουν τους φίλους, όπως οι λύκοι μοιάζουν τα σκυλιά Τσάπμανν Τζ.
• Οι σιωπές κάνουν τις πραγματικές συζητήσεις μεταξύ φίλων. Αυτό που μετράει δεν είναι το να μιλάς, αλλά το να μη χρειάζεται να μιλήσεις

• Οι φίλοι που διαφωνούν, ακονίζουν ο ένας το μυαλό του άλλου Ριντλς Γ.
• Οι φίλοι είναι σαν τα αστέρια μιας φωτεινής πόλης... χιλιάδες αστέρια αλλά ένα - δύο διακρίνονται. Τσατόπουλος Σπύρος
• Όπως λέει η Αγία Γραφή πρέπει να συγχωρούμε τους εχθρούς μας, αλλά πουθενά δεν αναφέρεται ότι πρέπει να συγχωρούμε και τους φίλους μας Μπέικον Φ.
• Όσο είσαι ευτυχισμένος, θα έχεις πολλούς φίλους (Donec eris felix, multos numerabis amicos) Οβίδιος
• Όσο πιο πολύ αγαπάμε τους φίλους μας, τόσο πιο λίγο τους κολακεύουμε. Η αληθινή αγάπη φαίνεται από το ότι δεν συγχωρεί τίποτε Μολιέρος
• Όσοι παραμελούν τους αδελφούς των και επιζητούν να κάνουν τους άλλους φίλους, μοιάζουν με εκείνους που αφήνουν ακαλλιέργητο το δικό τους χωράφι και καλλιεργούν ξένο Σωκράτης
• Που δεν ακούει τσου φίλους του, ευκαριστάει τσ' οχτρούς του Ελληνική Παροιμία
• Πρέπει ν' αγαπάς τον φίλο σου, όμως να θυμάσαι πως μπορεί να γίνει εχθρός. Πρέπει να μισείς τον εχθρό, αλλά να θυμάσαι πως μπορεί να γίνει φίλος Βίων
• Στις ευτυχείς περιστάσεις οι φίλοι πρέπει να εμφανίζονται μόνο ύστερα από πρόσκληση, στις στιγμές δυστυχίας, χωρίς κάλεσμα Ισοκράτης
• Τι γλύκα μένει στη ζωή σαν διώξεις τη φιλία; Ζωή χωρίς φιλία είναι κόσμος δίχως ήλιο. Η ανθρωπότητα όλη σ' ένα μόνο συμφωνεί, στη χρεία της φιλίας Κικέρων
• Το δέντρο το αναγνωρίζεις από τους καρπούς του, τον άνθρωπο από τις πράξεις του. Οι καλές πράξεις ποτέ δε χάνονται. Αυτός που σπέρνει ευγένεια, θερίζει φιλία, αυτός που φυτεύει καλοσύνη, μαζεύει αγάπη Βασίλειος ο Μέγας
• Το μάτι του φίλου είναι καλός καθρέφτης Ιρλανδικό γνωμικό
• Το να έχεις πολλούς φίλους σημαίνει ότι δεν έχεις κανέναν Δημοσθένης
• Τυχερός εκείνος που έχει φίλους, αλλά αλίμονο σ’ εκείνον που δεν μπορεί χωρίς αυτούς. Τσέχικη παροιμία
• Φιλία είναι η συμφωνία δύο ανθρώπων εναντίον όλου του κόσμου Τσαρούχης Γιάννης
• Φίλοι μου στην ανάγκη μου, κι εχθροί μου στη χαρά μου Ελληνική Παροιμία
• Ω! Παντοδύναμε, προστάτεψέ με απ' τους φίλους μου, με τους εχθρούς θα τα βγάλω μόνος μου Ναπολέων

Η. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

• Ένα υπέροχο βιβλίο που μιλάει για τη φιλία, "Ο Μικρός Πρίγκηπας" του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ, μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο πατώντας  εδώ.

• Διαβάστε το παρακάτω κείμενο του Μπέρτολντ Μπρέχτ από το βιβλίο του "Οι ιστορίες του κυρίου Κόυνερ":

Φιλική εξυπηρέτηση

Σαν παράδειγμα για τον σωστό τρόπο να βοηθάς τους φίλους ο κ. Κ. αφηγήθηκε τούτη την ιστορία:
Πήγαν κάποια παλικάρια σ' έναν γέρο Άραβα και του είπαν:
- Ο πατέρας μας πέθανε. Μας άφησε κληρονομιά δεκαεφτά γκαμήλες και στη διαθήκη του ορίζει να πάρει ο μεγαλύτερος τις μισές, ο δεύτερος το ένα τρίτο και ο μικρότερος το ένα ένατο. Τώρα δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στη μοιρασιά, βγάλε λοιπόν εσύ την απόφαση.
Ο Άραβας σκέφτηκε και είπε:
- Καθώς βλέπω για να κάνετε σωστή μοιρασιά, σάς χρειάζεται άλλη μιά γκαμήλα. Εγώ έχω μιά μονάχα, μά... ας είναι, σάς την παραχωρώ. Πάρτε την, κάντε τη μοιρασιά και φέρτε σε μένα ό,τι περισσέψει.
Τα παλικάρια πήραν την γκαμήλα,  τον ευχαρίστησαν για τη φιλική εξυπηρέτηση και μοίρασαν μετά τις δεκαοχτώ γκαμήλες, έτσι που ο μεγαλύτερος πήρε τις μισές, που ήταν εννιά, ο δεύτερος το ένα τρίτο, που ήταν έξη, και ο μικρότερος το ένα ένατο που ήταν δυό.
Σαν χώρισαν όμως τις γκαμήλες είδαν με απορία ότι μία τους περίσσευε.
Αυτή την επέστρεψαν στον γέρο φίλο τους και τον ευχαρίστησαν πάλι.
Ο κ. Κ. είπε ότι αυτή ήταν μιά σωστή φιλική εξυπηρέτηση, γιατί δεν απαιτούσε μεγάλες θυσίες.

• Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο του Χαλίλ Γκιμπράν "Ο Προφήτης":

 ...
 Και ένας νέος είπε, Μίλησε μας για τη Φιλία.

Κι εκείνος αποκρίθηκε λέγοντας:

Ο φίλος σας είναι η εκπλήρωση των αναγκών σας.

Είναι το χωράφι που εσείς σπέρνετε με αγάπη και θερίζετε με ευγνωμοσύνη.

Και είναι το τραπέζι σας και το παραγώνι σας.

Γιατί πηγαίνετε στο φίλο με την πείνα σας, και τον αναζητάτε για τη γαλήνη σας.

Όταν ο φίλος σας εκφράζει τις σκέψεις του, δε φοβάστε το όχι στη δική σας σκέψη, ούτε αποσιωπάτε το ναι.

Και όταν εκείνος είναι σιωπηλός, η καρδιά σας δεν παύει για ν' ακούσει την καρδιά του.

Γιατί στη φιλία, όλες οι σκέψεις, όλες οι επιθυμίες, όλες οι προσδοκίες γεννιούνται και μοιράζονται χωρίς λέξεις, με χαρά που είναι άφωνη.

Όταν χωρίζεσαι από το φίλο σου, δε λυπάσαι, γιατί αυτό που αγαπάς πιο πολύ σ' αυτόν μπορεί να είναι πιο φανερό στην απουσία του, όπως ο ορειβάτης βλέπει πιο καθαρά το βουνό από την πεδιάδα.

Και μη βάζετε κανένα σκοπό στη φιλία εκτός από το βάθαιμα του πνεύματος. Γιατί η αγάπη που γυρεύει κάτι άλλο εκτός από την αποκάλυψη του δικού της μυστηρίου δεν είναι αγάπη παρά ένα δίχτυ που ρίχνεται στη θάλασσα και μόνο το ανώφελο θα πιάσει.

Και δίνετε το καλύτερο εαυτό σας στο φίλο σας. αφού θα γνωρίσει την άμπωτη του κυμάτου σας, δώστε του να γνωρίσει και την παλίρροιά του.

Είναι ο φίλος σας κάτι που θα έπρεπε να γυρεύετε όταν έχετε ώρες που θέλετε να σκοτώσετε;

Καλύτερα να γυρεύετε το φίλο σας πάντα όταν έχετε ώρες να ζήσετε. Γιατί έργο του φίλου σας είναι να εκπληρώσει τις ανάγκες σας, αλλά όχι να γεμίσει το κενό σας.

Και μέσα στη γλύκα της φιλίας κάνετε να υπάρχει γέλιο, και μοίρασμα χαράς.

Γιατί στις δροσοστάλες των μικρών πραγμάτων η καρδιά βρίσκει την καινούργια αυγή της και ξανανιώνει.

 ...